Ֆարխը, Կարինիա քաղաքի ամենահարուստ և անտանելի ժլատ մարդն էր: Աննթիվ անհամար փող ուներ: Ապրում էր Ֆարխը քաղաքի կենտրոնում գտնվող իր ահռելի առանձնատանը և հարյուրավոր ծառաներ ուներ:

Տեղացիները Ֆարխին չէին սիրում և նրա ետևից նրան անվանում էին՝ "Վերջին խոսք": Եվ դա այն պատճառով, որ Ֆարխը մեկ օր էլ չեր կարող ապրել առանց իր սիրած արտահայտության՝ «Վերջին խոսքը միշտ էլ իմն է": Կարևոր չէ, թե դա ինչին էր վերաբերվում՝ նոր մահճակալի գնմանը, թե մի գավաթ գինուն, միշտ նույն բանն էր՝ "Վերջին խոսքը իմն է": Այդ "վերջին խոսքի" պատճառով Կարինիայի շատ վաճառականներ հաճախ մնում էին առանց վերջին գրոշի:

Շատ հնում, մի չքնաղ երկրում ապրում էր մի պատանի Ալնեկ անունով: Նա գեղեցիկ էր և խելացի, բար էր բայց սարսափելի դժբախտ: Իսկ նրա դժբախտությունը նրանում էր, որ նրա բոլոր երազանքները փլուզվում էին իրար հետևից: Նա հույս ուներ, որ ապագայում նկարիչ կդառնա, սակայն ավաղ, դրա համար նրա տաղանդը չհերիքեց: Հույս ուներ, որ գրող կդառնա: Սակայն այստեղ էլ նրա հույսը չպիտի իրականանար՝ նրանից գրող դուրս չեկավ: Այդ ժամանակ Ալնեկը երազեց, որ կկարողանա դառնալ մի չքնաղ կախարդ: Սակայն այստեղ նույնպես հիասթափություն ապրեց՝ մոգությունը նրան մեծ դժվարությամբ էր տրվում, այլ ոչ այնպես, ինչպես բոլոր սովորական հրաշագործներին:

Երեք պատանի եկան Մեծ Ուսուցչի մոտ:

— Ուսուցիչ, — ասացին նրանք, — ուզում ենք կյանքը ճիշտ ապրել: Ի՞նչ պետք է դրա համար անենք:

Ժպտաց ի պատասխան Ուսուցիչը: Արկղից նա երեք չոր տերև հանեց: Դրեց այդ տերևները երեք պատանիների առջև:

— Երեք չոր տերև է ձեր առջև դրված: Այս երեք տերևների մեջ մեծ ուժ է թաքնված: Առաջին տերևը՝ գիտությունն է: Երկրորդ տերևը՝ երջանկությունը: Երրորդ տերևը՝ հավերժությունը: Որ տերևը որ մեկիդ էլ կհասնի, այդ գաղափարի հետ էլ կապրեք Ձեր ճիշտ կյանքը:

Ժամանակին ապրում էր մի մարդ: Եվ ուներ այդ մարդը որդի: Մանուկ ժամանակից մարդու որդին չէր կարողանում քայլել: Սակայն մարդը չէր հուսահատվում՝ նա, որպես հայր, չհուսահատվելով, վերցնում էր որդուն իր ձեռքերի վրա և տանում նրան անհայտ աշխարհներով, չճանաչված երկրներ, աշխարհը որդուն ցույց տալով և նրան կյանք նվիրելով: Եվ նույնիսկ երբ որդին մեծացավ, մարդը նախկինի պես նրան ման էր տալիս ձեռքերի վրա:

— Եվ ինչու՞ ես Դու դա անում, — զարմանում էին մարդիկ տեսնելով մարդուն: — Ախր Դու արդեն ծերունի ես, արդեն ժամանակն է, որ Քեզ ձեռքերի վրա ման տան: Ուժերդ խնայիր հանուն որդուդ: Ավելի երկար կապրես:

Ապրում էր երկրի վրա մի սովորական մարդ Ավրիլ անունով: Իր ամբողջ կյանքի ընթացքում Ավրիլը արտերը ցանում էր ցորենով: Բայց զզվեցրել էր նրան միևնույն բանով զբաղվելը: Որոշեց նա փոխել իր կյանքը: Թողեց նա իր տունը, իր գյուղը, և ճանապարհ ընկավ ուր աչքը կկտրի:

— Այլևս ոչ մի ցորենի հատիկ ձեռքս չեմ վերցնելու, — երդվեց Ավրիլը:

Երկար շրջեց աշխարհով մեկ Ավրիլը և մի անգամ հասավ մի քաղաք: Իսկ այդ քաղաքում շուկայի օր էր: Շուրջ բոլորը վաճառականներ էին վխտում, իրենց ապրանքն էին առաջարկում: Իսկ ապրանքները բազմապիսի ու բազմագույն էին՝ աչքերդ շաղվում էին: Տեսավ Ավրիլը մի վաճառասեղան, որտեղ մի ծերունի հյուսված զամբյուղներ էր վաճառում, նստեց վաճառասեղանի մոտ և սկսեց վաճառականներին ու գնորդներին նայել: Այդ ժամանակ նրա կողքով մի հասարակ կին էր անցնում: Տեսավ կինը ուժասպառ ճամփորդին, կարեկցաբար գլուխը տարուբերեց և Ավրիլի ձեռքի ափի մեջ մի ցորենի հատիկ դրեց:

Լայնարձակ մարգագետնում կանաչ խոտ էր աճում: Այդ խոտի վրայով անցավ Պատանին: Շրջվելով, պատանին նկատեց, որ այնտեղ, որտեղով նա անցել էր խոտի վրա հետքեր են մնացել: Դա անասելի ուրախացրեց Պատանուն: Բայց նրա կողքով քայլող ծանոթ Ծերունին դժգոհությամբ ասաց՝

— Եվ ինչի՞ վրա ես ուրախանում:

— Նրա, որ խոտի վրա հետքեր են մնում: Ախր մարգագետինը մեծ է, և նրա վրա շատ խոտ է աճում, սակայն այդ ամբողջ խոտի մեջ կա այն, որի վրայով անցել եմ ես, և դա նկատելի է:

Եկան մի անգամ Չան-Խու Ուսուցչի տուն նրա նախկին երկու աշակերտներ: Նստեցին ինչպես կարգն է սեղանի առջև: Իսկ Չան-Խուն նրանցից մեկի առջև ոսկե գավաթ դրեց, իսկ երկրորդի առջև՝ մի հին ու ճաքած կուժ: Գավաթն էլ, կուժն էլ ջրով էին լցված:

— Հյուրասիրվեք, — ասաց Չան-Խուն:

Այն աշակերտը, ում ոսկե գավաթն էր բաժին ընկել, խմեց ջուրը և երախտագիտությամբ խոնարհվեց իր նախկին ուսուցչին: Իսկ այն աշակերտը, ում հին կուժն էր մատուցվել, կշտամբանքով նայեց իր ուսուցչի վրա և հարցրեց՝

Ապրում էր աշխարհիս երեսին մի պատանի Ամարտ անունով: Նա հասարակ տղա էր, ոչ այնքան խելացի, և ուժով էլ չառանձնացող: Շատ անգամներ լսել էր Ամարտը, որ գիշերները դաշտում երկնքից իջնում է սպիտակ ձին: Այդ ձին աստղային բաշն է թափ տալիս և արծաթե սմբակով հողը պայթեցնում: Ասում էին թե նա ով այդ սպիտակ ձիու հետ կհանդիպի, ստիպված կլինի դառը վիշտ քաշել: Դրանից միայն մի փրկություն կա՝ այդ ձիուն սանձելը: Իսկ եթե սանձես նրան, ապա երջանկության սպասի: Շատեր էին իրենց ճանապարհին հանդիպել այդ սպիտակ ձիուն, սակայն դեռ ոչ ոքի չէր հաջողվել սանձել նրան:

Լսեց այդ պատմությունները Ամարտը, լսեց ու որոշեց վերջապես սեփական աչքերով այդ ձիուն տեսնել:

— Այդպես էլ կյանքս կապրեմ ու հրաշք չեմ տեսնի: Դե երջանկությունն էլ ինձ չի խանգարի:

Հեռու-հեռու, բարձր-բարձր ինչ որ տեղում, փափուկ ամպերից, կապույտ երկինքներից այն կողմ, իր հողերով փռված է մի արևոտ չքնաղ կղզի: Ապրում է այդ կղզու վրա, իր ձյունափայլ պալատում սպիտակ Կարապը: Նա հասարակ Կարապ չէ, այլ կախարդական: Բոլոր նրանց, ով այցելում է այդ կղզի, նա երջանկություն է ընծայում: Փառքն այդ Կարապի մասին երկրե-երկիր է անցնում և հույսով լցնում դժբախտ մարդկանց սրտերը:

Լսեց մի անգամ Կարապի մասին մի Ծերունի, ով ապրում էր բարձր արևոտ բլուրներից այն կողմ: Որոշեց նա Կարապից երջանկություն խնդրել:

Եկավ Ծերունին կղզի: Իսկ ձյունափայլ պալատից, չքնաղ պալատից, նրան ընդառաջ սպիտակ Կարապը դուրս թռչեց: Մոտեցավ նա Ծերունուն, նայեց նրա աչքերի մեջ ու զարմացավ:

Դաշտով վազում էր մի փոքրիկ Առվակ: Նա երիտասարդ էր, կայտառ ու ուրախ: Ամեն ինչը սիրում էր նա այս աշխարհում՝ և քարերը որոնց վրայով ծիծաղելով թռվռում էր, և կանաչ խոտը, որը ծփում էր իր կողքերին, և արևը, որն իր ճառագայթներն էր լողացնում նրա ջրերի մեջ, և երկինքը, որն իր կապույտն էր անդրադարձնում, և սպիտակ ամպերը: Այդ ամենը սիրում էր Առվակը:

Մի անգամ Առվակի մոտ մի Ճամփորդ եկավ: Նրա պաղ ջրերի մեջ ձեռքերը իջեցրեց: Զարմացավ Առվակը: Նախկինում երբեք նա մարդու ձեռք չէր շոյել: Այդ ձեռքերը տաք էին ու քնքուշ, և հոգատարությամբ նրանք շոյում էին Առվակի թափանցիկ ջրերը: Ավելի ուրախ կարկաչեց Առվակը և ճամփորդին պատմեց այն ամենի մասին ինչ մտածում է, ինչով ապրում է, ինչով հիանում է: Լսեց Ճամփորդը Առվակի պատմությունը, Ջուր խմեց, և ոչինչ չասելով հեռացավ: Տխրեց Առվակը: Իսկ հետո մտածեց, թե երևի մարդիկ այդպես էլ պետք է վարվեն: