Մի այգում մայրի էր աճում: Տարեցտարի նա ավելի էր հասունանում և դառնում ավելի բարձր և գեղեցիկ: Նրա փարթամ սաղարթը արքայական շվաք էր գցում: Սակայն ինչքան շատ էր նա մեծանում և ձգվում վերև, այնքան շատ էր նրա մեջ աճում անսահման մեծամտությունը: Արհամարհանքով նայելով ոլորի վրա վերևից, մի անգամ նա գոռաց՝

- Հեռու տարեք այս ճղճիմ ընկուզենուն, - և ծառը արմատից հատվեց:

- Ազատեք ինձ այս անտանելի թզենու հարևանությունից: Նա ինձ հոգնեցնում է իր հիմար տեսքով, - մի ուրիշ անգամ հրամայեց կամակոր մայրին, և թզենին նույն ճակատագրին արժանացավ:

Որդը կտուցի մեջ պահած, կարմրակատարը թռավ դեպի իր բույնը, սակայն նրա ճուտիկներն այնտեղ չէին: Մինչ նա որս էր անում, չարագործները գողացել էին նրանց:

Գոռալով և լաց լինելով, կարմրակատարը սկսեց փնտրել իր կորած ձագուկներին: Ամբողջ անտառն էր ցնցվում նրա ողբալի տնքոցներից և կոչերից, սակայն ոչ մի պատասխան չհետևեց:

Հաջորդ առավոտյան, դժբախտ ծնողին հանդիպեց սերինոսը, ով պատմեց, որ դեռ երեկ տեսել է նրա ձագուկներին մի գյուղացու տանը:

Փարթամ աճած պատատուկը վեր էր բարձրացրել իր նուրբ փիրուզագույն տերևները, որոնք փայլում էին արևի տակ: Հմայված իր իսկ գեղեցկությամբ նա այնպիսի հպարտությամբ էր լցվել, որ դժվարությամբ էր տանում ուրիշ բույսերի հարևանությունը: Իր անվրդովությամբ նրան հատկապես նյարդայնացնում էր իր կողքին կանգնած մի չորացած խառի բուն:

- Լսիր ծերուկ, - մի անգամ նրան դիմեց պատատուկը: - Ի՞նչ ես ոոտքերիս տակ պտտվում: Մարդ պետք է իր չափն իմանա: Կորիր աչքիցս վերջապես:

Ծառի ծեր բունը ձև արեց, թե չլսեց լկտիին, և լռեց կլանվելով իր մտքերով: Այդ ժամանակ անհանգիստ պատատուկը դիմեց մամխի թփին, որի խիտ մացառները պատնեշել էին նրա շուրջ բոլորը:

Աշխարհում ապրում էր մի մեծ ու գեղեցիկ քար: Նրա կողքով անցնող առվակը, այնպես էր փայլեցրել նրան, որ նրա կողերը շողում էին արևի ճառագայթների տակ: Սակայն ժամանակի ընթացքում, առվակը չորացել էր, իսկ քարը մնացել էր ընկած բլրակի վրա: Նրան շրջապատում էր բարձր խոտը և վառ դաշտային ծաղիկները:

Քարը, վերևից շատ լավ էր տեսնում ներքևում ընկած սալարկված ճանապարհը, որի ճամփեզրին կույտով քարախիճ և սալաքարեր էին լցրած:

Մնալով մենության մեջ, առանց առվակի սովորական քչքչոցի, քարը ավելի ու ավելի հաճախ էր կարոտով նայում ներքևում ընկած ճանապարհին, որտեղ միշտ թագավորում էր աշխուժությունը: Մի անգամ նա այնքան էր տխրել, որ չդիմացավ և գոռաց՝

Մեծ այգում, ցանկապատից ներս, խաղաղությամբ ու համաձայնությամբ աճում էին պտղատու ծառերը: Գարնանը նրանք լողանում էին կաթնա-վարդագույն եռման մեջ, իսկ ամռան վերջում կորանում հասած բերքի ծանրության տակ:

Պատահաբար այդ հախուռն աշխատանքային ընտանիք ներխուժեց պնդուկենին, ով շուտով շատ արագ աճեց ու մեծացավ և շուտով նաև մեծամտացավ:

- Այդ հանուն ինչի՞ ես պետք է այստեղ՝ ցանկապատի ներսում ցցվեմ, - դժգոհությամբ փնթփնթում էր նա: - Ես բոլորովին էլ չեմ պատրաստվում բանտարկյալի կյանքով ապրել: Թող իմ ճյուղերը անցնեն ցանկապատից այն կողմ, որ ամբողջ շրջանն իմանա, թե ինչ չքնաղ պնդուկներ են իմ վրա աճում:

Մի թեթևսոլիկ առվակ մոռացավ, որ իր ծնունդով նա պարտական է անձրևին: Մի անգամ, ուժեղ անձրևից հետո նա այնպես փքվեց, որ որոշեց դառնալ խոր գետ:

Որպեսզի լայնացնի իր հունը, առանց կատակի մոլեգնած, առվակը սկսեց տաշել իր ափերը, լվանալով ափի հողն ու քանդելով քարերը:

Մի այգում պնդուկենու կողքին աճում էր մի դեղձենի: Նա շարունակ նախանձով նայում էր իր հարևանի ճյուղերին, որոնք շռայլորեն լի էին բերքով:

- Այդ ինչի՞ց է, որ նա այդքան շատ պտուղներ ունի, իսկ ես՝ այդքան քիչ, - չեր դադարում փնթփնթալ անխոհեմ ծառը: - Մի՞թե դա արդարացի է: Թող էս նույնպես նույնքան դեղձ ունենամ: Ինչո՞վ եմ նրանից վատը:

- Աչք մի տնկիր ուրիշինի վրա, - մի անգամ ասաց նրան մոտակայքում բնակվող մի ծեր սալորենի: - Մի՞թե չես նկատում, թե ինչ ամուր բուն և ճկուն ճյուղեր ունի պնդուկենին: Փոխանակ անիմաստ փնթփնթաս ու նախանձես, ավելի լավ է ջանաս, որ բարձրորակ և հյութեղ դեղձեր աճեցնես:

Տեղավորվելով բարեհոգի բակային շան մորթու մեջ, լուն հոյակապ ապրում էր և ոչ մի բանի կարիք չուներ: Սակայն մի անգամ նա որակյալ և մաքուր մորթու գերող հոտ առավ:

- Ի՞նչ կարող է դա լինել, - հետաքրքրվեց նա, և մի քանի ցատկոց կատարելով տեսավ որ իր հավատարիմ շունը քաղցր քնած է, փռված մի լավ գառան մորթու վրա: - Ահ, ինչքա՞ն էի ես երազել այսպիսի հոյակապ մուշտակի մասին, - հմայված բացականչեց լուն, աչքը չկարողանալով կտրել գառան մորթուց: - Ինչ խիտ, մետաքսանման և գեղեցիկ մորթի է, իսկ ամենակարևորը՝ հուսալի: Նրա վրա ապրելով, ես ստիպված չեմ լինի վախենալ շների ատամներից և ճանկերից: Իմ շունը այլևս անտանելի է դարձել: Կորցնելով քաղաքավարությունը, նա ամբողջ օրը քորվում է և ինձ փնտրում: Ինձ արդեն հոգնացրել է այս հավերժ թաքնվոցի խաղալը: Երևի թե գառան մորթին ավելի նուրբ և քաղցր է շան մորթուց:

Երեք անգամ ստիպված եղավ սարդը գործել ծառերի միջև իր արծաթափայլ սարդոստայնը, և ամեն անգամ ուրախ սավառնելով, ծիծեռնակն իր թևով պատռում էր նրա գործած ցանցը:

- Ինչու՞ ես ինձ խանգարում աշխատել, - վրդովված հարցրեց Սարդը: - Մի՞թե ես քեզ խանգարում եմ:

- Ախր դու ինքդ խորամանկության մարմնավորումն ես, - ի պատասխան ծլվլաց ծիծեռնակը: - Իսկ այ քո անտեսանելի սարդոստայնը, թակարդ է միջատների համար:

Թզենին հպարտ շարժում էր իր ճյուղերը, որոնք ամբողջությամբ ծածկված էին դեռևս չհասունացած պտուղներով:

Աչքերը բարձրացնելով, նա զարմանքով նկատեց, որ իր կողքին մի ծառ է աճել շատ խիտ սաղարթով, որի ճյուղերի վրա բացի տերևներից ոչինչ չկար:

- Ո՞վ է քեզ իրավունք տվել իմ արևը փակել և խանգարել իմ պտուղներին ուժ հավաքելու, - բարկացած հարցրեց թզենին անծանոթից: - Ո՞վ ես Դու: Պատասխանիր:

- Ես Կնձնի եմ, - երկչոտ և հարգանքով պատասխանեց հարևանը: