ք.Երեվան, Վ.Վաղարշյան 12
Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Երուսաղեմյան համախտանիշը՝ համեմատաբար հազվադեպ պատահող հոգեկան խանգարում է: Մեծամտային մոլուցքի ձև, որի ժամանակ զբոսաշրջիկը կամ ուխտագնացը գտնվելով Երուսաղեմում, պատկերացնում և զգում է թե օժտված է աստվածային ուժերով և իբր թե հանդիսանում է ինչ-որ կոնկրետ աստվածաշնչային հերոսի մարմնացում, ում վրա դրված է աշխարհը փրկելու առաջադրանքը: Այս երևույթը գնահատվում է որպես պսիխոզ և այս դեպքում պահանջվում է անհապաղ հոսպիտալիզացիա հոգեբուժական հիվանդանոց:.

Այս համախտանիշի յուրահատկությունը կայանում է նրանում, որ զբոսաշրջիկները կամ ուխտագնացները, ամբողջ աշխարհով երկար ճանապարհ են կտրում մինչ Երուսաղեմ, և հասնելով այնտեղ,

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Կլեպտոմանիա նշանակում է կիրք դեպի մանր գողությունները (հուն. κλέπτειν - գողանալ), բայց ոչ թե սովորական, արհեստավարժ գողի իմաստով, այլ հիվանդագին ձգտման: Այս տերմինը առաջացել է XIX դարի սկզբներում, երբ ֆրանսիական հոգեբուժական դպրոցը զարգացնում էր այսպես կոչված մոնոմոլուցքների մասին տեսակետը, որի կողմնակիցները համարում էին, որ հոգեկան հիվանդություն կարող է կայանալ սպանության, ինքնասպանության, հրդեհելու և այլ ձևի հիվանդագին հակումներով առանց որևե ուրիշ խանգարման երևույթների: Այս տեսանկյունից նայելով, կլեպտոմանիան քննարկվում էր որպես գողության հակումով բնութագրվող մոնոմանիա:

Կլեպտոմանիայի դեպքում հիվանդը ստիպված է իրեր գողանալ նույնիսկ այն դեպքում, եթե դրանք նրան պետք չեն: Ձեռքերն իրենք իրենց են վերցնում այդ ամենը՝ թղթի ամրակներից սկսած վերջացրած զուգարանի թղթի փաթեթով, հյուրանոցի հողաթափերով կամ նույնիսկ դռան բռնակներով: Կլեպտոմանիայով ավելի հաճախ տառապում են

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Լիկանթրոպիա - հունարեն λύκος ("գայլ") և άνθρωπος ("մարդ") բառերից: Սա հոգեկան վիճակ է, երբ մարդուն թվում է, որ ժամանակ առ ժամանակ նա փոխակերպվում է գազանի՝ հիմնականում գայլի: Այս հիվանդությունը դիագնոզվում է որպես շիզոֆրենիայի արտահայտում: Այն առասպելական հիվանդությունը, որի ժամանակ մարդը իրականում փոխակերպվում է գազանի, նույնպես կոչվում է լիկանթրոպիա: Շատ հիվանդներ, ովքեր հիվանդ են կլինիկական լիկանթրոպիայով, իրականում իրենց նույնացնում են գայլի հետ, սակայն գոյություն ունեն այլ ամենատարբեր փոխակերպվելու կենդանիներ՝ կատուներ, ձիեր, թռչուններ, գորտեր և այլն: Որոշ դեպքերում նույնիսկ չի հաջողվում պարզել, թե կոնկրետ ինչ կենդանու հետ է հիվանդը իրեն նույնացնում:

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Պրոզոպագնոզիա (հուն. πρόσωπον (prosopon) — դեմք, և ἀγνωσία (agnosia) — անճանաչելիություն) — սա դեմքի ընկալման խանգարում է, որի ժամանակ կորում է դեմքը ճանաչելու ունակությունը, սակայն դրա հետ պահպանված է առարկաները ճանաչելու ընդունակությունը: Սովորաբար այս վիճակը կապում են ուղեղի աջ ներքևի ծործորակային շրջանի ախտահարման հետ: Փաստերը ցույց են տալիս, որ գոյություն ունի նաև այս խանգարման գենետիկական ձևը:

Պրոզոպագնոզիայով տառապող հիվանդներին օգնելու համար կազմվել են թերապիայի հաջող տարբերակներ, որոնք օգնում են նրանց սովորել ճանաչել այնպիսի յուրահատկություններ, ինչպիսիք են՝ քայլվածքը, սանրվածքը, ձայնը, կազմվածքի առանձնահատկությունները, հագնվելու ոճը և այլն: Քանի որ մարդու դեմքը հանդիսանում է ամենաինդիվիդուալ առանձնահատկությունը և

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Բացասական նմանակի զառանցանք (Կապգրի զառանցանք կամ համախտանիշ): Սա հոգեբուժության մեջ պատահող հազվադեպ համախտանիշ է, որի ժամանակ հիվանդը հավատում է, որ իր շրջապատից որևե մեկին (ամուսնուն, կնոջը, ծնողներին և այլն) կամ էլ հենց իրեն փոխել են նմանակով: Վերջին դեպքում հիվանդը պնդում է, որ բոլոր այն վատ քայլերը, որը վերագրում են իրեն, կատարել է իր ճշգրիտ նմանակը: Այս հիվանդությունը, դրական նմանակի զառանցանքի հակառակն է, որի դեպքում հիվանդը անծանոթ մարդկու մեջ "ճանաչում" է ծանոթի:

Այս հիվանդությունը դասակարգվում է երկու տիպի՝ աուտոսկոպիկ, որի դեպքում հիվանդը համոզված է, որ տեսնում է իր նմանակին, և Կապգրի համախտանիշ, որի դեպքում նմանակը մնում է անտեսանելի:

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Կամ Կոտարի զառանցանքը՝ դա նիգիլիստական, իպոխոնդրիկ, դեպրեսսիվ զառանցանք է, համակցված ահռելիության մտքերի հետ: Որոշ հոգեբույժներ այս հիվանդության մասին խոսում են, որպես մոլուցքային մեծամտության զառանցանքի նեգատիվի, կամ հայելային արտապատկերման:

Այս զառանցանքը առաջին անգամ նկարագրել է ֆրանսիացի նյարդաբան Կոտարը 1880 թվականին և անվանել բացառման զառանցանք: Հետագայում այն վերանվանվել է իր անունով:

Մարդը, որն տառապում է այս հիվանդությամբ, զգում է իրեն մահացած կամ գոյություն չունեցող: Նրան թվում է, որ կորցրել է կյանքի համար անհրաժեշտ բոլոր ուժերը, արյունը և ներքին օրգանները: Երբեմն նրան թվում է, որ իր ներսում ամեն ինչ փտում է: Սա կարող է կապված լինել

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Ստենդալի համախտանիշը հոգե-մարմնական խանգարում է, որը բնութագրվում է մեծ քանակի արվեստի գործերի կենտրոնացման վայրերում կամ արվեստի ազդեցության զոնայում արտահայտվող սրտխփոցով, գլխապտույտով և հալլյուցինացիաներով:

Անվանվել է 19-րդ դարի ֆրանսիացի ականավոր գրող Ստենդալի անունով, ով իր "Նեապոլ և Ֆլորենցիա՝ ճանապարհորդություն Միլանից Ռեջիո" գրքում նկարագրել է՝ 1817 թվականին Ֆլորենցիա կատարած իր այցի ժամանակ ունեցած զգացողությունները:

Չնայած, Ուֆֆիցիում գտնվող ֆլրորենցիական պատկերասրահ հաճախողների ունեցած նոպաների բազում նկարագրությունների, համախտանիշը նկարագրվել է միայն

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Օտար ձեռքի համախտանիշը այլ կերպ անվանում են նաև "անարխիստ-ձեռք": Սա բարդ հոգենյարդաբանական խանգարում է՝ իդիոկինետիկ ապրակսիայի ձև, որի ժամանակ խանգարվում է նպատակաուղղված շարժում կատարելու ունակությունը, երբ մեկ կամ երկու ձեռքերն էլ շարժվում են իրենք իրենց՝ անկախ տիրոջ ցանկությունից: Երբեմն այս ամենը համակցվում է էպիլեպսիայի նոպաներով: Հոգեբուժության պոպուլյար աշխատություններում այս համախտանիշը անվանում են դոկտոր Ստրենջլավի հիվանդություն, ոչ թե բացահայտող գիտնականի, այլ "Դոկտոր Ստրենջլավ կամ ինչպես ես դադարեցի վախենալ և սիրեցի ռումբը" ֆիլմի գլխավոր հերոսի պատվին, որի ձեռքը (արհեստական) երբեմն ինքն իրեն նացիստական ողջույնի շարժում էր կատարում:

Այս հիվանդության դեպքում չարիքի փոքրագույնն է, երբ ձեռքը սկսում է քաոսային շարժումներ կատարել՝

Նկարիչ Ռենե Մագրիտտի "Մոգական ռեալիզմը"

Ասպերգերի համախտանիշը մեկն է, հինգ ընդհանուր (պերվազիվ) աճի խանգարումներից, որին երբեմն անվանում են աուտիզմի բարձր ֆունկցիոնալ ձև (այսինքն աուտիզմ, որի ժամանակ գործունեության ունակությունը համեմատաբար պահպանված է): Ասպերգերի համախտանիշով հիվանդները հազվադեպ են հանդիպում և կողքից դիտողի համար, նման չեն մտավոր հետամնացների: Որպես մինիմում նրանք ունենում են նորմալ, կամ բարձր ինտելլեկտ, սակայն ոչ ստանդարտ կամ թույլ զարգացած սոցիալական ունակություններ: Այդ պատճառով էլ, հաճախ նրանց էմոցիոնալ և սոցիալական աճը և ինտեգրացիան տեղի է ունենում սովորականից ավելի ուշ:

"Ասպերգերի համախտանիշ" տերմինը առաջարկվել է անգլիացի հոգեբույժ Լորնա Ուինգի (Lorna Wing) կողմից 1981 թվականին: Համախտանիշը անվանվել է ավստրիացի հոգեբույժ և մանկաբույժ Հանս Ասպերգերի (Hans Asperger) պատվին, ով այս հիվանդության համար օգտագործել է "աուտիկական փսիխոպատիա" անվանումը: