ք.Երևան, Վ.Վաղարշյան 12
Լիմայական համախտանիշ


Լիմայական համախտանիշը – ստոկհոլմյան համախտանիշի հակառակ տարբերակն է։ Իրավիճակ, երբ բռնարարի մոտ կարեկցանք, համակրանք կամ նույնիսկ սեր է առաջանում իրենց զոհի նկատմամբ։ Ընդ որում այնքան ուժեղ, որ նա նույնիսկ կարող է ազատ արձակել կամ պաշտպանել իրենց զոհերին, իրենց, շատ ավելի դաժան հանցակիցներից։ Տվյալ երևույթը, իր անվանումը ստացել է՝ 1996 թվականին, Լիմայում (Պերու) ճապոնիայի դեսպանատունը գրավելու պատվին, երբ տեռորիստները, արդեն երկու շաբաթ անց, բաց թողեցին իրենց պատանդների համարյա կեսին, այդ թվում ամենա արժևորներին։

Կարդիոպրոթեզային հոգեպաթոլոգիկ համախտանիշ


Կարդիոպրոթեզային հոգեպաթոլոգիկ համախտանիշ (Սկումինի համախտանիշ) – սահմանային հոգեկան խանգարում է, որը զարգանում է պացիենտների մի մասի մոտ, ովքեր ենթարկվել են սրտի փականային ապարատի պրոթեզավորման վիրաբույժական միջամտության և արտահայտվում է հոգեկան առուղջության խանգարման յուրահատուկ ախտանիշների համակցության տեսքով։

Պատմություն

Օթելլոյի համախտանիշ կամ պաթոլոգիկ խանդ


Պաթոլոգիկ խանդի համախտանիշ - դա հոգեպաթոլոգիկ համախտանիշ է, որը բնութագրվում է զուգընկերոջ անհավատարմության մասին կպչուն, գերարժեքային կամ զառանցանքային գաղափարներով։ Արտահայտվում է անհիմն կասկածամտությամբ, դավաճանության մեջ մեղադրանքներով, զուգընկերոջ մասին վարկաբեկող նյութեր փնտրելով, նրան հետևելով, սպառնալիքների, կոնֆլիկտների երբեմն նույնիսկ ֆիզիկական ներգործության միջոցով, զուգընկերոջից, դավաճանության մասին խոստովանություն կորզելու փորձերով։

Իսկությամբ հավատացողի համախտանիշ


Իսկությամբ հավատացողի համախտանիշ (անգլ. true-believer syndrome) — սա արտահայտություն է, որը հորինվել և կիրառվել է Մ. Լամար Քինի կողմից, 1976 թվականին, «The Psychic Mafia» աշխատությունում։ Նա կիրառել է այս տերմինը, որպեսզի բնութագրի մարդկանց, ովքեր շարունակում էին հավատալ պարանորմալ երևույթներին նույնիսկ այն բանից հետո, երբ ապացուցվել էր, որ դրանք բեմականացված են։ Քինը համարում էր, որ դա կոգնիտիվ խանգարում է, որը բազմաթիվ էքստրասենսոր մեդիումների հաջողության վճռորոշ գործոնն է։

Դորիան Գրեյի համախտանիշ


Դորիան Գրեյի համախտանիշը՝ հոգեկան ֆենոմեն է, որը բնութագրվում է ծերանալու վախով ու տարիքային փոփոխությունների տհաճությամբ։ Արտահայտվոդեպրեւմ է դեկորատիվ կոսմետիկայի չարաշահմամբ, կոսմետոլոգիական և վիրահատական պրոցեդուրաների միջոցով, արտաքին գեղեցկությունը պահպանելու ձգտումով, վարքի ինֆանտիլությամբ։ Այդ ընթացքում պահպանվում է արատաքինի նկատմամբ անբավարարվածությունը, ինչն էլ սադրում է դյուրագրգռություն ու սիա։ Ախտորոշումն իրականացվում է կլինիկական մեթոդներով (դիտարկում, զրույց)։

Գերազանցիկի համախտանիշ


Գերազանցիկի համախտանիշ (պերֆեկցիոնիստի համախտանիշ) – հոգեբանության մեջ համոզմունք, որ իդեալին կարելի է և պարտադիր է հասնել, համոզմունք, որ աշխատանքի ոչ կատարյալ արդյունքը գոյության իրավունք չունի։ Հարակից հասկացությունը՝ պերֆեկցիոնիզմն է, որը նկարագրվում է որոշ աղբյուրների կողմից, որպես «բոլոր «ավելորդ» բաները վերացնելու կամ «անհարթ» առարկան՝ «հարթ» դարձնելու ձգտում»։

Գերազանցիկի համախտանիշը, դա մարդու ինչ-որ որոշակի որոշակի պրոբլեմների կամ...

Կանդինսկի-Կլերամբոյի համախտանիշ


Կանդինսկի-Կլերամբոյի համախտանիշ կամ Հոգեկան Ավտոմատիզմի համախտանիշ (Օտարացման համախտանիշ, Ազդեցության համախտանիշ) – հալյուցիանտոր-պարանոիդալ համախտանիշի տարեբակներից մեկը։ Իր մեջ ներառում է փսեվդոհալյուցիանցիաներ, ազդեցության զառանցանքային գաղափարներ (հոգեկան և ֆիզիկական բնույթի) և հոգեկան ավտոմատիզմի երևույթներ (օտարացման, անբնականության, սեփական շարժումների, արարքների և մտածողության «արհեստականորեն ստեղծվածության» զգացում)։ Հիվանդը հայտարարում է, որ ինչ-որ մեկը խոսում է իր բերանով, քայլում իր ոտքերով, ինչ-որ բան անում իր ձեռքերով։

Փարիզյան համախտանիշ


Փարիզյան համախտանիշը (ֆր. Syndrome de Paris, ճապ. パリ症候群) — հոգեկան խանգարում է որը տեղի է ունենում զբոսաշրջիկների մոտ (հիմնականում ճապոնացի), ովքեր այցելում են Ֆրանսիա։ Բացահայտվել է 1986 թվականին, ճապոնացի հոգեբույժ Հիրոակի Օտի կողմից, ով աշխատում էր Ֆրանսիայում։ Իր բնույթով շատ մոտ է Ստենդալի և Երուսաղեմյան համախտանիշներին։

Տարեկան 12 հազարից ավելի ճապոնացի զբոսաշրջիկներ են դիմում հոգեբանների օգնությանը, Ֆրանսիայի մայրաքաղաք այցելելուց հետո։

Ինքնակոչիկի համախտանիշ


Ինքնակոչիկի համախտանիշ (անգլ. impostor (imposter) syndrome) — հոգեբանական երևույթ, որի ժամանակ մարդը ի վիճակի չէ վերագրել իր շարժումները՝ իր որակներին, ընդունակություններին և ճիգերին։ Չնայած սեփական կայացածության մասին արտաքին ապացույցների, Ինքնակոչիկի համախտանիշով տառապող մարդիկ, շարունակում են համոզված մնալ, որ իրենց խաբեբաներ են և արժանի չեն այդն հաջողություններին, որոնց հասել են։

Մյունխհաուզենի համախտանիշ


Մյունխհաուզենի համախտանիշը՝ սիմուլյատիվ խանգարում է, որի ժամանակ մարդը չափազանցացված պատկերում կամ ցուցադրում է (սիմուլացնում է) կամ էլ արհեստականորեն իր մոտ առաջացնում է հիվանդության ախտանշաններ, որպեսզի ենթարկվի բժշկական հետազոտության, բուժման, հոսպիտալիզացիայի, վիրաբուժական միջամտության և այլն։ Այդպիսի սիմուլյատիվ վարքագծի պատճառները լիակատար ուսումնասիրված չեն։ Մյունխհաուզենի Համախտանիշի համընդհանուր ընդունված բացատրությունը այն է, որ հիվանդության սիմուլյացիան հնարավորություն է տալիս...

Ադելի համախտանիշ


Հյուգոյի Ադելի Համախտանիշ կամ Ադելի Համախտանիշ (ֆր. syndrome d’Adèle) — երկարատև սիրային մոլագարություն, հոգեկան խանգարում, որը կայանում է անպատասխան սիրային կախվածության մեջ, որն իր ծանրությամբ նմանվում է թմրանյութային կախվածությանը։ Ադելի Համախտանիշով անվանում են ամեն բան կլանող, երկարատև սիրային մոլագարությունը, ցավագին կիրքը, որը մնում է անպատասխան։ Իր անվանումով, համաշտանիշը պարտական է Հյուգոյի Ադելին՝ հայտնի ֆրանսիացի գրող Վիկտոր Հյուգոյի դստերը, ով մինչև մահ տառապում էր, անգլիացի սպա Ալբերտ Փինսոնի նկատմամբ անպատասխան սիրուց։

Երուսաղեմյան համախտանիշ


Երուսաղեմյան համախտանիշը՝ համեմատաբար հազվադեպ պատահող հոգեկան խանգարում է: Մեծամտային մոլուցքի ձև, որի ժամանակ զբոսաշրջիկը կամ ուխտագնացը գտնվելով Երուսաղեմում, պատկերացնում և զգում է թե օժտված է աստվածային ուժերով և իբր թե հանդիսանում է ինչ-որ կոնկրետ աստվածաշնչային հերոսի մարմնացում, ում վրա դրված է աշխարհը փրկելու առաջադրանքը: Այս երևույթը գնահատվում է որպես պսիխոզ և այս դեպքում պահանջվում է անհապաղ հոսպիտալիզացիա հոգեբուժական հիվանդանոց:

Կապգրի համախտանիշ


Բացասական նմանակի զառանցանք (Կապգրի զառանցանք կամ համախտանիշ): Սա հոգեբուժության մեջ պատահող հազվադեպ համախտանիշ է, որի ժամանակ հիվանդը հավատում է, որ իր շրջապատից որևե մեկին (ամուսնուն, կնոջը, ծնողներին և այլն) կամ էլ հենց իրեն փոխել են նմանակով: Վերջին դեպքում հիվանդը պնդում է, որ բոլոր այն վատ քայլերը, որը վերագրում են իրեն, կատարել է իր ճշգրիտ նմանակը: Այս հիվանդությունը, դրական նմանակի զառանցանքի հակառակն է, որի դեպքում հիվանդը անծանոթ մարդկու մեջ «ճանաչում» է ծանոթի:

Կոտարի համախտանիշ


...կամ Կոտարի զառանցանք՝ նիգիլիստական, իպոխոնդրիկ, դեպրեսիվ զառանցանք, համակցված ահռելիության մտքերի հետ: Որոշ հոգեբույժներ այս հիվանդության մասին խոսում են, որպես մոլուցքային մեծամտության զառանցանքի նեգատիվի, կամ հայելային արտապատկերման:

Այս զառանցանքը առաջին անգամ նկարագրել է ֆրանսիացի նյարդաբան Կոտարը 1880 թվականին և անվանել բացառման զառանցանք: Հետագայում այն վերանվանվել է իր անունով:

Ստենդալի համախտանիշ


Ստենդալի համախտանիշը հոգեմարմնական խանգարում է, որը բնութագրվում է մեծ քանակի արվեստի գործերի կենտրոնացման վայրերում կամ արվեստի ազդեցության զոնայում արտահայտվող սրտխփոցով, գլխապտույտով և հալյուցինացիաներով:

Անվանվել է 19-րդ դարի ֆրանսիացի ականավոր գրող Ստենդալի անունով, ով իր «Նեապոլ և Ֆլորենցիա՝ ճանապարհորդություն Միլանից Ռեջիո» գրքում նկարագրել է՝ 1817 թվականին Ֆլորենցիա կատարած իր այցի ժամանակ ունեցած զգացողությունները:

Օտար ձեռքի համախտանիշ


Օտար ձեռքի համախտանիշը այլ կերպ անվանում են նաև «անարխիստ-ձեռք»: Սա բարդ հոգենյարդաբանական խանգարում է՝ իդիոկինետիկ ապրակսիայի ձև, որի ժամանակ խանգարվում է նպատակաուղղված շարժում կատարելու ունակությունը, երբ մեկ կամ երկու ձեռքերն էլ շարժվում են իրենք իրենց՝ անկախ տիրոջ ցանկությունից: Երբեմն այս ամենը համակցվում է էպիլեպսիայի նոպաներով: Հոգեբուժության պոպուլյար աշխատություններում այս համախտանիշը անվանում են դոկտոր Ստրենջլավի հիվանդություն, ոչ թե բացահայտող գիտնականի, այլ...