Ալեկտորոֆոբիա (alektorophobia) - կպչուն վախ հավերից և այլ թռչուններից: Ալեկտորոֆոբիայով տառապող մարդիք վախենում են ոչ միայն կենդանի հավերից, այլ նաև նրա որոշակի դետալներից՝ փետուրներից, ձվերից և այլ մարմնի մասերից:
Ալեկտորոֆոբիան որոշվում է, որպես իռացիոնալ վախ, որը իրական է հանդիսանում և ավելի լայն տարածում ունի, քան կարծում ենք:
Բատրախոֆոբիա, բուֆանոֆոբիա (լատիներեն՝ bufo - «դոդոշ» և հունարեն՝ φόβος - վախ) - վախ գորտերից և դոդոշներից: Այս ֆոբիան ավելի հաճախ հանդիպում է երեխաների մոտ, սակայն այժմ արդեն, երբեմն հանդիպում է ավելի հասուն տարիքում նույնպես: Մարդուն, ով տառապում են բատրախոֆոբիայով, թվում է, որ գորտը կամ դոդոշը այնքան կմեծանա, որ ի վերջո կկարողանա ուտել իրեն:
Բատրախոֆոբիայով տառապողները, տեսնելով գորտին կամ դոդոշին, սրտխառնոց և տագնապ են զգում:
Զեմիֆոբիա (zemmiphobia) բառացի նշանակում է՝ վախ «մեծ հողափորից»: Բնականաբար հարց է առաջանում՝ ի՞նչ բան է «մեծ հողափորը»:
Կա կարծիք, որ «մեծ հողափորները» մերկ առնետների ցեղատեսակի ներկայացուցիչներ են, որոնք իրենց պահում են խլուրդների պես և նման են նրանց: Նրանք ապրում են Աֆրիկայի որոշ մասերում և ունեն մեծ, ուռուցիկ առջևի ատամներ, որոնցով էլ նրանք թունելներ են փորում: Ասվում է, որ այս առնետները ապրում են հողի տակ՝ 80-ից 300 անդամ ունեցող ընտանիքներով:
Լյութրաֆոբիա (lutraphobia) - վախ ջրասամույրներից: Ջրասամույրը՝ փոքրիկ բարի արարած է: Ջրի մեջ, ջրասամույրի խաղը դիտելը, թե ինչպես է նա գլուխը ջրից դուրս հանում, կարող է շատ զվարճալի լինել: Համենայն դեպս, ինչ որ բան մարդկանց և ջրասամույրների մեջ չի ստացվում: Ջրասամույրներն ունեն որոշակի վարքի մոդելներ, որոնք կարող են մարդկանց մոտ զզվանք առաջացնել: Եթե մարդը վախենում է ջրասամույրից, ապա դա նշանակում է, որ նա տառապում է լյութրաֆոբիայով:
Պարզվում է, որ այս փափկամազ արարածներից զգուշանալու լուրջ պատճառներ կան:
Օֆիդիոֆոբիան (ophidiophobia) կամ Օֆիֆոբիան (ophiophobia)՝ կոնկրետ ֆոբիայի հատուկ տիպ է - իռացիոնալ վախ օձերից: Այս բառը առաջացել է հունարեն «ophis» (oφις) - օձ և «ֆոբիա» (φοβία) - վախ բառերից: Օձերից վախը հանդիսանում է ավելի ընդհանուր ֆոբիայի՝ հերպետոֆոբիայի (herpetophobia) ենթաբաժին, ինչը նշանակում է վախ սողուններից:
Այս ֆոբիայի ախտորոշման ժամանակ, սկզբից պետք է առանձնացնել այն մարդկանց, ովքեր չեն սիրում օձերին, զգուշանում են դրանց թույնից և նրանցից բխող վտանգներից իրականության սահմաններում:
Ագրիզոոֆոբիան (agrizoophobia) վայրի կենդանիներից վախը նկարագրելու համար՝ ընդհանուր տերմին է:
Ագրիզոոֆոբիայով տառապում են շատերը, հատկապես նրանք, ովքեր ծնվել և մեծացել են քաղաքում և վայրի բնության մասին պատկերացում սկսել են կազմել ամենատարբեր ծրագրերի, գեղարվեստական և փաստավավերագրական ֆիլմերի միջոցով:
Ագրիզոոֆոբիան ամենատարածված ֆոբիաներից մեկն է:
Բակտերիոֆոբիա (հունարեն՝ βακτήριον - փայտիկ և φόβος - վախ) — մանրէներով վարակվելու վախ, նաև անվանվում է միկրոբիոֆոբիա, միկրոֆոբիա, բացիլոֆոբիա։
Բակտերիոֆոբիան հանդիսանում է կլինիկական ֆոբիա, որով տառապում են մարդիկ, ովքեր ունեն մանրէներից և միկրոօրգանիզմներից պարալիզացնող վախի փորձ:
Բլեննոֆոբիա (blennophobia), միկսոֆոբիա (myxophobia) – վախ լորձից: Մեզանից շատերը զզվում և խուսափում են լորձից և լորձնոտներից՝ երբ դա ընդհանրապես հնարավոր է լինում: Սակայն կան մարդիք, ում համար լորձը վախի և տագնապի առարկա է՝ լորձը նրանց մոտ սարսափ է առաջացնում:
Լորձը՝ բազմաբջիջ օրգանիզմներում, բջիջների արտազատության արդյունքն է: Խխունջները, լորձնոտները և այլ անողնաշարավորներ արտադրում են լորձ, ինչը, բացի պաշտպանական ֆունկցիայից (որպես քսանյութ և որպես գիշատիչներից պաշտպանվելու միջոց՝ տհաճ համի պատճառով),
Բլատտոֆոբիա (լատիներեն՝ blattoptera կամ blattodea – խավարասեր) — վախ խավարասերներից:
Խավարասերները՝ մեր մոլորակի ամենահին բնակիչներից են: Նրանք ունեն 300 միլիոն տարուց ավելի պատմություն: Այս դիմացկուն միջատները կարողացել են դիմակայել և շարունակել պաշտպանել իրենց գոյությունը՝ ի տարբերություն երկրի երեսից վերացած կենդանի և բուսական աշխարհի այլ ներկայացուցիչների:
Սպեկտրոֆոբիա (լատ. spectrum - տեսիլք, պատկերացում + ֆոբիա), Էյզօպտրոֆոբիա (հուն. eisoptron - հայելի + ֆոբիա)՝ կպչուն վախ - վախ հայելիներից:
Այս վախը զգում են հայելիների առջև՝ իռացիոնալ, աննորմալ և մշտական վախ է: Այս վախով տառապողները անտեղի անհանգստություն են զգում նույնիսկ այն դեպքում, երբ նրանք հասկանում են, որ իրենց վախը իռացիոնալ է: Քանի որ նրանց վախը հաճախ հիմնված է սնոտիապաշտության վրա՝ նրանք տագնապում են, որ կոտրված հայելին անհաջողություն կբերի կամ որ հայելու մեջ նայելով,
Կոնտրելտոֆոբիա կամ ագրաֆոբիա – վախ սեռական ոտնձգություններից։
Գոյություն ունեն ինտիմ բնույթի բազմաթիվ ֆոբիաներ։
Դրանցիցի են՝ ագոնոֆոբիան - բռնաբարության զոհ դառնալու վախը, գենոֆոբիան – վախը սեռական ակտից, գինեկոֆոբիան, անդրոֆոբիան – վախը կնոջից, տղամարդուց և այլն։ Այս ցանկին է պատկանում նաև կոնտրելտոֆոբիան – ինտիմ պլանի ոտնձգությունների ենթարկվելու վախը։
Ագորաֆոբիա (հունարեն ἀγορά «շուկա» + φόβος «վախ») – հոգեկանի խանգարում, որի շրջանակներում արտահայտվում է մարդկանց կուտակումից վախը, որոնք կարող են պահանջել անսպասելի գործողություններ։ Անգիտակցական վախ է, որը զգացվում է առանց ուղեկցողների մեծ հրապարակրով կամ անմարդ փողոցով անցնելուց։ Արտահայտվում է անգիտակցաբար, որպես պաշտպանական մեխանիզմ։ Այդ ֆոբիան կարող է առաջանալ, մի ինչ-որ բանի վախից, որը կապված է մարդկանց ու մարդկանցից ստացած հուզական տրավմայի հետ։
Աբլյուտոֆոբիա (լատ. ablutio «լվացվել, կեղտը լվալ») — սպեցիֆիկ ֆոբիա է, որի դեպքում մարդը մշտական, իռացիոնալ, կպչուն վախ է ունենում լողանալուց, լվացք անելուց կամ մաքրությունից։ Աբլյուտոֆոբիան, որպես օրենք ավելի հաճախ հանդիպում է երեխաների ու կանանց մոտ քան տղամարդկանց։
Իր մեջ է ներառում լոգասենյակներից և զուգարաններից (մասնավոր) վախը։
Ագիրոֆոբիա (հին հուն. ἄγυια — փողոց, φόβος — վախ), կամ դրոմոֆոբիա (հին հուն. δρόμος — ճանապարհ, վազք, φόβος — վախ) — սպեցիֆիկ ֆոբիա, մշտական իռացիոնալ, կպչուն վախ փողոց կամ ճանապարհ անցնելուց։ Տվյալ խանգարման պատճառներ կարող են լինել մտերիմ մարդու կորուստը ճանապարհատրանսպորտային պատահարից, չափից մեծ տարվածություն նորություններով, անինքնավստահություն կամ ՃՏՊ-ի ականատես լինելը։
ՄԱՐԴՈւ ՎԻՃԱԿԸ
Աերոֆոբիա (լատ. Aerophobia) կամ ավիաֆոբիա — վախ թռիչքներից և թռչող ապարատներից:
Աէրոֆոբիան կարող է լինել ինչպես առանձին ֆոբիա, այնպես էլ ուրիշ ֆոբիայի, օրինակ՝ կլաուստրաֆոբիայի (փակ տարածություններից վախ) կամ ակրոֆոբիայի (բարձրության վախ) վկայություն և ցուցիչ: Աերոֆոբիան, առաջին հերթին ոչ թե հիվանդություն է, այլ ախտանիշ:
Անգլոֆոբիա (հուն. «անգլոս» — անգլիական և «ֆոբոս» — վախ) — նախախնամական, կասկածողական, թշնամական վերաբերմունք ամեն ագլիական բանի նկատմամբ:
Անգլոֆոբիան առաջացել է եվրոպական մայրցամաքային ժողովրդների մոտ որպես անգլիական ղեկավարող շրջանների շահագործող և հաշվենկատ քաղաքականության հակազդում,
Վերմինոֆոբիա (լատ. vermis — որդ և այլն, հուն. φόβος — վախ) — վախ ինչ-որ հիվանդությունով հիվանդանալուց, միկրոօրգանիզմներից, բակտերիաներից, միկրոբներից, որդերից, միջատներից:
Մարդկանցից շատերի համար այդ ամենը հանդիսանում են ուղղակի կյանքի փաստեր և նրանք իհարկե, զգուշանում են այդ ամենից, բայց դրան պարանոիդալ կերպով չեն վերաբերվում: Մյուսների կարծիքով՝ միկրոբները, իրենցից մշտական վտանգ են ներկայացնում,
Հեկսակոսիոյհեկսեկոնտահեկսաֆոբիա (հուն: hexakosioi hexekonta hex - 666) - վախ 666 թվից:
Այս հիվանդության նոպան նկարագրված է Ֆուտուրմանի «The Honking» սերիալի էպիզոդներից մեկում: Այնտեղ Բենդերը վախենում է «0101100101» (10100110102 = 66610) թվի հայելային արտացոլումից:
«Այստեղ է իմաստությունը: Ով խելք ունի՝ կհաշվի գազանի թիվը, քանզի այդ թիվը մարդկային է. նրա թիվն է վեց հարյուր վացունվեց» — սուրբ Հովհաննես Առաքյալ, Հայտնություն 13:18, 15:2
Հետերոֆոբիա — հոմոֆոբիային հակառակ նեոլոգիզմ, ինչը նշանակում է հետերոսեքսուալ ուղղվածության մարդկանց նկատմամբ դիսկրիմինացիա կամ ուժեղ տհաճություն նրանց նկատմամբ: Հետերոֆոբիան, սեռական ուղղվածության վրա հիմնված հակառակ դիսկրիմինացիա է և ենթադրում է հետերոսեքսուալների նկատմամբ իռացիոնալ վախ կամ զզվանք:
Այս տերմինը մտցվել է սեռական տերմինների բառարան և առաջին անգամ հասարակայնացվել է
Հոմոֆոբիա (հին Հունական ὁμός — նման, միանման և ὁ φόβος — վախ) — հոմոսեքսուալության արտահայտման և դրա հետ կապված հասարակական երևույթների նկատմամբ նեգատիվ հակազդման հավաքական սահմանում:
Այս հասկացությունը, իր նեղ իմաստով, պատկանում է՝ հոմոսեքսուալ ուղղվածության մարդկանց և միասեռ սեքսուալ կոնտակտների նկատմամբ, անհսկելի բացասական զգացողությունների շարքին
