Հոգեբան բառը հոգեբանություն բառի ածանցյալն է, որը կազմված է երկու բառերից՝ հոգի և բանել - գիտություն: Հոգեբանությունը՝ գիտություն է հոգու, մարդու հոգեկան գործունեության, օրինաչափությունների և զարգացման առանձնահատկությունների մասին: Դա այն գիտելիքներն ու փորձն է, որն այսօր ներկայացնում է գիտությունը «մարդկային հոգու գաղտնիքների» մասին՝ ինչպես է զարգանում, ձևավորվում և գործում հոգեկանը, ինչ պատճառով են առաջանում այս կամ այն շեղումները և խնդիրները:
Հոգեթերապիա բառը նույնպես կազմված է երկու բառերից՝ հոգի և թերապիա - բուժում:
Սա հոգեկանի տարբեր կողմերի վրա ազդելու մեթոդներն ու միջոցներն են, որպեսզի վերականգնեն նրա նորմալ գործունեությունը:
Եվ այսպես, հոգեբանը ամեն ինչ գիտի հոգեկան աշխարհի մասին, իսկ հոգեթերապևտը բուժում է հոգեկանը:
Հոգեթերապիան բաժանվում է երկու ուղղությունների՝
1. կլինիկական հոգեթերապիա, որն ուղղված է հոգեկան, նյարդային և հոգեմարմնական հիվանդությունների բուժմանը:
2. անձնային ուղղվածության հոգեթերապիա, որի խնդիրն է կայանում օգնել մարդուն փոխելու իր վերաբերմունքը իր և սոցիալական շրջապատի նկատմամբ, բարձրացնելու մարդու իրավասությունը միջանձնային հարաբերություններում և կատարելագործելու նրա ինքնաճանաչման և ինքնակարգավորման գործընթացները:
Ավելի հեշտ ասած, կլինիկական հոգեթերապիան օգնում է ազատվել լուրջ հոգեբանական պրոբլեմներից՝ այնպիսին, ինչպիսիք են վախերը, դեպրեսիաները, նյարդային և հոգեմարմնական շեղումները: Անձնային ուղղվածության հոգեթերապիան հնարավորություն է տալիս ավելի լավ ճանաչել ինքն իրեն, իր փոխհարաբերությունները մտերիմների, ընկերների և գործընկերների և ընդհանրապես կյանքի հետ՝ ուրախ է այն թե ծանրացնող:
Ահա թե ինչու նման իրավիճակներում ավելի լավ կօգնի բարձրագույն կրթությամբ գրագետ հոգեթերապևտը: Հաճախ մարդուն օգնելու առաջարկություն են անում այսպես կոչված «հոգեբանները», ովքեր ավարտել են 2-3 ամսյա դասընթացներ մի որևէ հումանիտար կամ ավելի վատ՝ տեխնիկական բուհ-ում, հասարակական կազմակերպությունում և այլն: Հոգեթերապևտն առաջին հերթին մասնագետ է, ով տիրապետում է ընդհանուր բժշկական գիտելիքների, ունի հոգեթերապևտիկ պատրաստվածություն և իհարկե լավ տիրապետում է բժշկական հոգեբանությանը:
Հոգեթերապիան ենթադրում է՝
- Այցելուի հոգեբանական խնդրի լուծում՝ պատճառները այլ ոչ միայն արտահայտումները:
- Այցելուի անձնային աճ՝ նրա մոդելի սահմանափակումների հանում, կոնֆլիկտների հարթում:
- Ընդհանուր բժշկական հայացք այցելուի խնդրի վրա, քանի որ մի շարք հարցեր կարող են վերաբերվել մարմնային հիվանդությունների:
- Անհրաժեշտության դեպքում, այցելուի համաձայնությամբ, անհատական սխեմայով ֆարմոկոլոգիական դեղամիջոցների (տրանկվիլիզատորներ, հակադեպրեսանտներ, քնաբեր, նոոտրոպներ, նեյրոլեպտիկներ և այլն) նշանակում:
- Այցելուի հսկողություն (հեռակա կամ լիաժամկետ) մինչև լրիվ կազդուրումը, կամ վիճակի զգալի լավացում: