Մի բուդդիստ Ուսուցիչ, ճանապարհորդում էր իր աշակերտների հետ, և մի անգամ լսեց, թե ինչպես են նրանք վիճում, թե ով է նրանցից ավելի լավը:
- Ես մեդիտացիայով եմ զբաղվում արդեն 15 տարի, - ասաց նրանցից մեկը:
- Ես բարի գործեր եմ անում սկսած այն պահից երբ թողեցի հայրական տունը, - ասաց մյուսը:
- Ես ուշի ուշով հետևում եմ Բուդդայի կանոններին, - ասաց երրորդը:
Իմաստուն ծերունու մոտ եկան խորհրդի՝
- Հաճախ մենք օրերով, նույնիսկ շաբաթներով չենք ստանում մեր մտերիմից ոչ մի մտերմության նշան կամ քաղցր խոսք: Ի՞նչ անենք, երբ հատնում է մարդկային ջերմությունը, սկսում է դժվար շրջան, իսկ կյանքը վեր է ածվում գոյատևման հոգնեցուցիչ ճիգերի:
Ծերունին հազիվ նկատելի ժպտաց՝
Ընթրիքի ընթացքում ինչ-որ մեկը գավաթ կոտրեց:
- Երջանկության կլինի, - իրար ընդահտելով ասացին սեղանակիցները: Բոլորը գիտեին այդ նշանը:
- Ի միջի այլոց, իսկ ինչու՞ է դա լավ նշան համարվում, - հարցրեց ռավվինը:
- Չգիտեմ, - հարցրեց ճանապարհորդի կինը: - Միգուցե դա հնուց եկած մի ձև է, որ անհարմար վիճակում հայնված մարդը չամաչի:
Մի անգամ Շունը եկավ Առյուծի մոտ և նրան մենամարտի հրավիրեց:
Սակայն Առյուծը նույնիսկ ուշադրություն չդարձրեց նրա վրա: Այդ ժամանակ Շունը հայտարարեց՝
- Եթե Դու դուրս չգաս մենամարտելու ինձ հետ, ես կպատմեմ իմ բոլոր ընկերներին, որ Առյուծն ինձանից վախենում է:
Ինչին Առյուծը պատասխանեց՝
- Ուսուցիչ, ինչու՞ ես թախծում, - հարցրեց աշակերտը Ծերունուց:
- Մարդիկ դադարել են տեսնել ճշմարտությունը: Երեք անգամ ես ցույց տվեցի Ձեզ երեքիդ սպիտակ զգեստը կեղտի բիծը վրան և հարցրեցի՝ «ի՞նչ եք տեսնում»: «Կեղտոտ բիծ», - ասաց Ձեզանից յուրաքանչյուրը: Եվ Ձեզանից և ոչ մեկը չպատասխանեց՝ «սպիտակ զգեստ»:
...Փոքր-ինչ լռելուց հետո աղջիկն ասաց. «Բայց մենք տեղ չունենք ապրելու, տուն չունենք»։ Տղան ծիծաղեց և ասաց, որ ինքը անձրևանոց ունի, բոլորովին նոր, ու եթե կոճակը սեղմես, նա ինքն իրեն կբացվի։ Եվ անձրևանոցը հրաշալի տուն է, շատ հարմարավետ երկուսի համար։ ճիշտ է, այն պատեր չունի, բայց փոխարենը բավական է ձեռքը երկարել, և դուք կիմանաք, թե դրսում տարվա որ եղանակն է՝ օրինակ, անցե՞լ է գարունը, թե դեռ շարունակվում է։ Այնպիսի բնակարանով, ինչպիսին անձրևանոցն է, հարմար է ճանապարհորդել, հաճելի է լսել անձրևի ձայնը ու նաև...
Մի անգամ աշակերտը հարցրեց Ուսուցչին՝
- Ուսուցիչ, վերջերս ընկերների հետ քննարկում էինք անկեղծության և բնականության թեման, և արդյունքում իմ գլխում ամեն ինչ խառնվեց իրար:
Ուսուցիչը ժպտաց՝
Ցածր դասարանների ուսուցչուհիներից մեկը, մի անգամ խնդրեց երեխաներից, որ նրանք շարադրություն գրեն այն մասին, թե ինչ կուզենային, որպեսզի Ձմեռ Պապին իրականացնի իրենց համար: Երեկոյան, երբ նա ստուգում էր աշխատանքները, նա հասավ մի շարադրության, որը նրան շատ հուզեց: Այդ պահին մտավ նրա ամուսինը և նրան տեսավ լաց լինելուց:
- Ի՞նչ է պատահել, - հարցրեց նա:
Մի իմաստունի հարցրեցին՝
- Ինչու՞ են աղքատներն ավելի բարյացակամ և շռայլ քան հարուստները:
- Նայիր պատուհանից դուրս, ի՞նչ ես տեսնում:
- Տեսնում եմ, թե ինչպես են երեխաները խաղում բակում:
- Բարև: Խնդրում եմ հեռախոսափողը մի դիր:
- Ի՞նչ ես ուզում: Ես քո շաղակրատության ժամանակը չունեմ: Արագ ասա:
- Ես այսօր բժշկի մոտ եմ եղել…
- Եվ ի՞նչ նա Քեզ ասաց:
Հին ժամանակներում աշխարհի երեսին ապրում էր մի սովորական պատանի Դամիր անունով: Ինքը սովորական էր սակայն մի անսովոր դեպք պատահեց նրա հետ: Բանը նրանում է, որ պատանին կորցրեց իր հոգին: Իսկ մեղավորն այդ ամենում, նրա սարսափելի բնավորությունն էր, նրա անգթությունն ու անտանելի դաժանությունը: Իսկ ինչ սարսափելի արարքներ էր նա կատարում: Երկուշաբթի, օրինակ, Դամիրը մի կաղ ծերունուց խլեց նրա ձեռնափայտը և նա չկարողանալով պահել հավասարակշռությունը երսնիվայր ընկավ ուղիղ ցեխի մեջ: Չորեքշաբթի օրը պատանին անպատվեց և ստորացցրեց մի անմեղ աղջկա, հասցնելով նրան արցունքների, իսկ ուրբաթ օրը Դամիրը շան ծեծ տվեց հարևանի շանը:
Հին ժամանակներում, մի մոռացված, իսկ այժմ արդեն անհայտ հարավային երկրում, ապրում էր մի կախարդ Ֆայկոր անունով: Շատերն էին հարգում այդ կախարդին, շատերն էլ նրանից վախենում էին՝ շատ իմաստուն ու հզոր էր նա: Ասում էին թե, Ֆայկորը աչ այլ ոքի այլ հենց իր՝ սև կախարդ Գարդինիֆերի աշակերտն է եղել:
Երկար տարիներ Ֆայկորը աշխատում էր իր միակ ստեղծագործության՝ կախարդական քարի վրա: Այդ քարը, կախարդի մտադրությամբ, պետք է տար ցանկացած հարցի պատասխանը:
Մի տարօրինակ մարդ, Օլոֆ անունով, որոշեց իր կյանքը նորից սկսի, սակայն ինչպես անել դա, նա ավաղ չգիտեր:
Այդ ժամանակ Օլոֆի երեսուն տարին էր լրացել: Շատ բան էր նա հասցրել կյանքում տեսնել: Նրա հետ դժբախտություններ էին տեղի ունեցել, շատ լավ բաներ էլ էին եղել նրա կյանքում, նաև վատ բաներ, նաև սխալներ, որոնց հաշիվն Օլոֆը կորցրել էր:
Հեռու-հեռու հարավում, կախարդական այգիների մեջ կա մի ոչ մեծ քարանձավ: Այդ քարանձավում ծաղկում են բացառիկ ծաղիկներ, որոնց անվանում են «Դարմարտի սիրտ»: Այդ ծաղիկներն իրականում էլ նման են փոքրիկ սրտիկների: ավանդությունը պատմում է, որ այդ ծաղկող սրտիկների մեջ կա մեկը՝ կախարդ Դարմարտի իրական սիրտը…
Մեծ կախարդ Դարմարտը ապրել է շատ հազարամյակներ առաջ: Դա մի հոյակապ մարդ էր, շատ բարի սրտով և մաքուր հոգով: Միայն թե նա վախենում էր մի բանից՝ որ իր սիրտը հանկարծ չդառնա չար:
Հին ժամանակներից մի առասպել կա, թե ինչ որ տեղ լեռներում, ճերմակ ձների մեջ կորել է մի ոսկեջուր կոչնազանգ: Եվ երբ արևի ճառագայթները ընկնում են նրա ոսկյա սկավառակի վրա, անմիջապես կոչնազանգի մակերեսին հայտնվում է մի վիշապի ուրվագիծ: Դարեր շարունակ այդ վիշապին մեծարել են՝ Արևային:
Շատ մարտիկներ են խփել այդ կոչնազանգին, մենամարտի հրավիրելով Արևային վիշապին: Բայց նրանցից ոչ մեկին, նույնիսկ ամենաուժեղ և ամենափորձառու մարտիկին չի հաջողվել հաղթել Վիշապին:
Տաք ավազներ, կիզիչ արև և անխուսափելի կործանում, ահա թե ինչ էր սպասվում Ճամփորդին, ով անցնում էր անապատով: Ոչ մի կաթիլ ջուր, ոչ մի փշուր հաց, ոչ մի հույսի կայծ: Մահ - այն կար ամեն ինչի մեջ՝ յուրաքանչյուր ավազահատիկի, յուրաքանչյուր շիկացած ճառագայթի, և այս հեռավոր ու արդեն բացարձակ անօգուտ երկնքի մեջ: Համակերպվելով իր ճակատագրի հետ, Ճամփորդն ընկավ տաք ավազների վրա: Սա ճանապարհի վերջն էր: Սակայն այդ պահին Ճամփորդի առջև հայտնվեց աննկարագրելի գեղեցկության մի կին:
Եկավ մի անգամ ուսանելու իմաստուն Կիտոշիի մոտ մի նոր աշակերտ: Հարցրեց Կիտոշին աշակերտին՝
— Ի՞նչ գիտես Դու արդեն: Ի՞նչ ես սովորել:
Մտածեց-մտածեց աշակերտն ու պատասխանեց առանց բարդությունների՝
— Իմ ամբողջ կարճ կյանքի ընթացքում, ես արտ եմ վարել և քարեր քարշ տվել:
Սա շատ հին ավանդություն է: Այն մոտ հարյուր տարեկան է:
Կար ժամանակին ՍայկԷ հին քաղաքում, մի անսովոր տաճար: Այդ տաճարը մի հսկայական բուրգի էր նման: Տաճարի գագաթին բարձրանալու համար, նախ պետք էր անցնել երկար սանդուղքով: Ոչ բոլորի ուժերի համար էր այդ ճանապարհը: Սանդուղքը պահպանում էին երեք վիշապներ՝ կարմիր, դեղին և կանաչ: բոլորին, ով ցանկանում էր սանդուղքով բարձրանալ, վիշապները մեկ դժվար հանելուկ էին առաջադրում:
Շատ դարեր առաջ, երկրի վրա մի առասպել կար, թե անծայր երկնքում, սպիտակ ամպերի մեջ թռչում է մի հսկայական օձ: Դարեր շարունակ մարդիկ վախենում էին թռչող օձից: Հավատում էն, որ օձը դժբախտությունների նախագուշակն է: Սակայ արդյո՞ք իրականում այդպես էր: Ասում են թե որպեսզի ինչ-որ բան իմանաս, պետք է դա տեսնես…
Այս պատմությունն իհարկե տեղի է ունեցել շատ հնում, երբ թռչող օձը դեռ ազատ սավառնում էր երկնքի տակ, երբ մարդիկ հավատում էին նրա գոյությանը,
