Ապրում էր երկրի վրա մի սովորական մարդ Ավրիլ անունով: Իր ամբողջ կյանքի ընթացքում Ավրիլը արտերը ցանում էր ցորենով: Բայց զզվեցրել էր նրան միևնույն բանով զբաղվելը: Որոշեց նա փոխել իր կյանքը: Թողեց նա իր տունը, իր գյուղը, և ճանապարհ ընկավ ուր աչքը կկտրի:
— Այլևս ոչ մի ցորենի հատիկ ձեռքս չեմ վերցնելու, — երդվեց Ավրիլը:
Երկար շրջեց աշխարհով մեկ Ավրիլը և մի անգամ հասավ մի քաղաք: Իսկ այդ քաղաքում շուկայի օր էր:
Շուրջ բոլորը վաճառականներ էին վխտում, իրենց ապրանքն էին առաջարկում: Իսկ ապրանքները բազմապիսի ու բազմագույն էին՝ աչքերդ շաղվում էին: Տեսավ Ավրիլը մի վաճառասեղան, որտեղ մի ծերունի հյուսված զամբյուղներ էր վաճառում, նստեց վաճառասեղանի մոտ և սկսեց վաճառականներին ու գնորդներին նայել: Այդ ժամանակ նրա կողքով մի հասարակ կին էր անցնում: Տեսավ կինը ուժասպառ ճամփորդին, կարեկցաբար գլուխը տարուբերեց և Ավրիլի ձեռքի ափի մեջ մի ցորենի հատիկ դրեց:
— Վերցրու այս հատիկը, մարդ, — ասաց կինը: — Միգուցե սրա շնորհիվ էլ կապրես:
Բարկացավ Ավրիլը՝
— Այս ինչ է կատարվում իրականում, — գոռաց նա: — Ինչ է, ճակատիս է գրված, որ ես սերմնացան եմ: Միթե իմ ճակատագիրը ցորեն ցանելն է:
Իր վաճառասեղանից գլուխը հանեց ծերունի վաճառականը: Նայեց Ավրիլին, ժպտաց ու ասաց՝
— Գցիր այդ հատիկը գետնին և մոռացիր նրա մասին:
— Եվ դա ինձ կօգնի՞, — հարցրեց ծերունուն Ավրիլը:
— Գցիր՝ կիմանաս:
Նետեց Ավրիլը հացահատիկը գետնին, իսկ ինքը իր երկար ու անհայտ ճանապարհն ընկավ:
Շատ, թե քիչ ժամանակ անցավ: Բազում քաղաքներ և գյուղեր անցավ Ավրիլը, և ամեն քաղաքում և գյուղում, նրան ցորենի հատիկներ էին ողորմություն տալիս: Ավրիլը արդեն լիովին հուսահատվել էր: Բայց ճակատագիրը նրան կրկին բերեց այն քաղաքը, որտեղ ծերունի վաճառականը նրան ժամանակին խորհուրդ էր տվել ցորենի հատիկը գետնին գցել:
Եկավ Ավրիլը, այդ վաճառականին հանդիպեց և ասաց՝
— Ահ, խաբեցիր դու ինձ ծերուկ: Դեն նետեցի ես ցորենի հատիկը, ինչպես դու ինձ խորհուրդ տվեցիր, իսկ դրանից ոչ մի օգուտ չեղավ՝ ինչպես սերմնացան եղել եմ, այնպես էլ մնացի: Երևի իմ ճակատագիրն է այդպիսին:
Ի պատասխան ծերունին ժպտաց և ասաց՝
— Սկզբից նայիր թե քո գցած ցորենի հատիկից ինչ է ծլել:
Մոտեցավ Ավրիլը այն վայրին, որտեղ հացահատիկն էր նետել, նայեց, իսկ հատիկն արդեն հասուն հասկով քամուց էր ծածանվում:
— Ծլել է քո ցորենի հատիկը, — ասաց Ավրիլը ծերունուն, — Առանց քեզ է ծլել: Քո վաստակն այստեղ չկա:
— Բայց ցորենի հատիկը հենց ես էի գցել, — հակաճառեց Ավրիլը:
— Դե եթե դու այդպես ես համարում, ապա իրապես, դու հավերժ սերմնացան ես, — պատասխանեց ծերունին: — Չէ որ ինչպիսին մարդն է, ինչպիսին նրա մտածողությունն է, այնպիսին էլ նրա ճակատագիրն է: Դու մտածում ես սերմնացանի նման, այդ պատճառով էլ մինչև կյանքիդ վերջը դու սերմնացան կմնաս: Եթե դու սերմնացան չլինեիր, ապա կհամաձայնվեիր ինձ հետ, որ այս ցորենի հատիկը առանց քո օգնության է ծլել ու հասունացել, այլ ինքն իրենով, որովհետև դա իր կոչումն է: Դու կարող էիր դեն նետել ցորենի հատիկը, կամ էլ նետել: Դու նետեցիր ցորենի հատիկը սերմնացանի նման, ուրեմն սերմնացան էլ կմնաս:
ԱՎԱ ԱՐԴՈ